Η κυρά-Σαρακοστή ήταν το ημερολόγιο που χρησιμοποιούσαν για να μετρούν τις εβδομάδες από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι και τη Μεγάλη Εβδομάδα, καθώς η κυρά-Σαρακοστή έχει 7 πόδια, ένα για κάθε εβδομάδα της Σαρακοστής.
Στις περισσότερες περιοχές, η κυρά-Σαρακοστή ήταν χάρτινη ζωγραφιά μιας γυναίκας, που έμοιαζε με καλόγρια, με 7 πόδια, σταυρωμένα χέρια σαν να προσεύχεται, ένα σταυρό γιατί πήγαινε στην εκκλησία και χωρίς στόμα γιατί νηστεύει.
Στο τέλος της κάθε εβδομάδας έκοβαν ένα πόδι και το τελευταίο το έκοβαν το Μεγάλο Σάββατο. Αυτό το τελευταίο κομμάτι το δίπλωναν καλά και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή καρύδι (περιοχή της Χίου), το οποίο τοποθετούσαν μαζί με άλλα και αυτός που το έβρισκε θεωρούνταν τυχερός. Σε κάποιες περιοχές, το έβδομο πόδι το τοποθετούσαν μες στο ψωμί της Ανάστασης και όποιος το έβρισκε του έφερνε γούρι.
Στον Πόντο, η κυρά-Σαρακοστή ήταν μια πατάτα ή ένα κρεμμύδι που το κρεμούσαν από το ταβάνι και πάνω του είχαν καρφωμένα επτά φτερά κότας, ώστε να αφαιρούν ένα φτερό κάθε εβδομάδα. Εδώ το έθιμο ονομαζόταν «Κουκουράς», ο οποίος ήταν και ο φόβος των παιδιών!
Εκτός από χαρτί, η κυρά-Σαρακοστή μπορεί να φτιαχτεί επίσης από ύφασμα, αλλά και από ζυμάρι.
Προσοχή αυτό το ζυμάρι δεν τρώγεται, είναι όμως ένα ζυμάρι που μοιάζει με τον πηλό ή την πλαστελίνη και διατηρείται για πολύ καιρό.
Για το έθιμο της κυρά-Σαρακοστής έχουν γραφτεί και στίχοι:
Την κυρά Σαρακοστή
που ‘ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν’
με αλεύρι και νερό.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι ένα σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.
Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά
κόβαν’ ένα τη βδομάδα
μέχρι να ‘ρθει η Πασχαλιά.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου